Proces umiędzynarodowiania przedsiębiorstw, zwany również procesem internacjonalizacji, jest podstawowym elementem rozwoju współczesnych firm. W dobie dzisiejszej gospodarki funkcjonowanie wyłącznie na rynku krajowym staje się niewystarczające. Przedsiębiorstwa, aby nie zginąć w gąszczu konkurujących firm są zmuszone do dokonywania różnorodnych fuzji i przejęć z zagranicznymi koncernami.

 

Międzynarodowe fuzje i przejęcia są jednym z najczęściej stosowanych sposobów wchodzenia rozwijających się przedsiębiorstw na rynki ościenne. Spółka Orlen jest doskonałym przykładem rozwoju polskich przedsiębiorstw na arenie międzynarodowej.

 

Celem mojej pracy jest ukazanie istoty procesu umiędzynarodowiania i motywów, jakimi kierują się przedsiębiorstwa wychodząc na rynki zagraniczne, ze szczególnym naciskiem na fuzje i przejęcia a także opis i ocenę przejęć dokonanych przez spółkę Orlen.

 

W rozdziale pierwszym zostało przedstawione różnorodnie definiowane pojęcie procesu umiędzynarodowiania oraz krótki rys historyczny kształtowania się teorii umiędzynarodowiania przedsiębiorstw od XVIII do XX wieku. Szczególną uwagę poświęciłem w tym miejscu  modelowi uppsalskiemu, który wywarł niezwykły wpływ na rozwój teorii internacjonalizacji. W dalszej części pracy omówione zostały pojęcia o raz rodzaje międzynarodowych fuzji i przejęć. Zaznaczono tu również proces cyklicznego występowania zjawiska fuzji, zwanego falami. Koniec rozdziału wieńczą motywy międzynarodowych fuzji i przejęć, jakimi kierują się przedsiębiorcy, decydując się na łączenie się swojej firmy z zagranicznym konkurentem.

 

Rozdział drugi niniejszej pracy został poświęcony działalności spółki Orlen S.A. Na początku swoją uwagę zwróciłem w kierunku historii powstawania i stopniowego rozwoju koncernu począwszy od działalności CPN oraz Petrochemii Płock a skończywszy na zawiązaniu się spółki kapitałowej PKN Orlen. Obecnie Orlen rozwinął swoją działalność nie tylko w zakresie petrochemicznym, ale również w innych branżach, co szczegółowo zostało opisane w poświęconym temu tematowi podrozdziale. Ostatni podrozdział mówi o strategii działania Orlenu na kolejne lata, o planach oraz rozpoczętych już inwestycjach. Strategia na najbliższe lata została opracowana na podstawie Raportu Rocznego PKN Orlen.

 

W trzecim rozdziale szczegółowo zająłem się omówieniem trzech głównych przejęć dokonanych przez spółkę Orlen. Po osiągnięciu ogromnego sukcesu w Polsce spółka zdecydowała się na współpracę z krajami ościennymi. Pierwsze z przejęć i najwcześniejsze miało miejsce w Niemczech i polegało na przejęciu sieci stacji paliw BP/Aral. Dało ono początek międzynarodowej ekspansji Orlenu. Kolejne przejęcie to zakup aktywów czeskiego koncernu Unipetrol w 2004 roku.  Ostatnim opisanym przeze mnie połączeniem był zakup aktywów rafinerii nafty w Możejkach na Litwie.